Prostatitis: hoe de ziekte te herkennen

Ontsteking van de prostaatklier is een van de belangrijkste urologische problemen bij mannen onder de 50 jaar. Tien tot twaalf procent van alle vertegenwoordigers van het sterkere geslacht heeft minstens één keer in hun leven symptomen van prostatitis ervaren. De ziekte kan voorkomen in een acute en chronische vorm, waarvan de tekenen en symptomen rechtstreeks afhangen.

Wat is prostatitis

Prostatitis is een term die ontsteking van de prostaatklier betekent.De prostaatklier, of prostaat, is een orgaan van het mannelijke voortplantingssysteem. De normale grootte is niet groter dan die van een walnoot. De klier bevindt zich onder de blaas, vóór het rectum. De prostaat omringt de urethra, de buis waardoor urine en sperma het lichaam verlaten. De belangrijkste functie is de productie van secretie (prostaatsap), die de vitale activiteit van het sperma na de ejaculatie ondersteunt.

Het ontstekingsproces in de prostaatklier kan worden veroorzaakt door een infectie, maar ook door verschillende andere redenen.

Typen en eerste tekenen van de ziekte

De eerste tekenen en verdere symptomen zullen afhangen van het type prostatitis. In totaal onderscheiden artsen 4 variëteiten.

1. Acute bacteriële prostatitis: Veroorzaakt door een bacteriële infectie, treedt meestal plotseling op en kan op griepachtige symptomen lijken. Dit is de minst voorkomende van de vier soorten prostatitis.
2. Chronische bacteriële prostatitis: Gekenmerkt door terugkerende bacteriële infecties van de prostaatklier. Er kunnen weinig of geen symptomen zijn tussen de aanvallen door, wat ook de reden is dat het moeilijk kan zijn om succesvol te behandelen.
3. Chronische prostatitis/chronisch bekkenpijnsyndroom: De meeste gevallen van prostatitis vallen in deze categorie, maar tegelijkertijd wordt dit type het minst begrepen. Het kan worden gekarakteriseerd als inflammatoir of niet-inflammatoir, afhankelijk van de aan- of afwezigheid van infectiebestrijdende cellen: antilichamen in urine, sperma en prostaatsecreties. Het is vaak onmogelijk om één specifieke oorzaak vast te stellen. Symptomen kunnen komen en gaan of met tussenpozen blijven.
4. Asymptomatische inflammatoire prostatitis: Deze ziekte wordt vaak incidenteel gediagnosticeerd tijdens de behandeling van onvruchtbaarheid of prostaatkanker. Personen met deze vorm van prostatitis hebben geen klachten over symptomen of ongemak, maar tests tonen de aanwezigheid van infectieuze cellen in de prostaatsecretie aan.

Belangrijkste symptomen

Symptomen geassocieerd met prostatitis kunnen variëren, afhankelijk van de onderliggende oorzaak van de ziekte.Veel voorkomende, geleidelijk toenemende symptomen zijn onder meer:

• pijn of een brandend gevoel bij het urineren (dysurie);
• moeite met urineren, zoals een dunne stroom urine of trage, intermitterende urine;
• frequent urineren, vooral 's nachts (nocturie - meer dan 2 keer per nacht naar het toilet gaan);
• dringende drang om te plassen.

Een belangrijk symptoom is pijn, die kan optreden of uitstralen naar verschillende delen van het onderlichaam. Zij kan zijn:

• in het rectum (rectaal), soms gecombineerd met constipatie;
• in de buik en/of onderrug;
• in het perineum - tussen het scrotum en het rectum.

Patiënten melden vaak ongemak in de penis en testikels. Pijnlijke ejaculatie is kenmerkend en bovendien kan prostatitis gepaard gaan met seksuele disfunctie.

Een snel en ernstig begin is meestal kenmerkend voor de acute bacteriële vorm, die zich onderscheidt door een aanvullend symptoomcomplex dat lijkt op dat wat optreedt tijdens het influenzavirus.Dit:

• koorts en koude rillingen;
• algemene malaise en lichaamspijn;
• vergrote lymfeklieren;
• een zere keel.

Als de patiënt de eerste tekenen van de ziekte negeert en geen hulp zoekt bij een uroloog-androloog, dan zijn er gevaarlijke gevallen van etterende complicaties. Acute infectieuze prostatitis kan zich ontwikkelen tot een ernstige vorm van pathologie, wanneer het prostaatweefsel bedekt raakt met puisten of abcessen. Symptomen zijn onder meer:

• troebele urine of bloed in de urine;
• afscheiding uit de urethra;
• slechte geur van urine en afscheiding.

Als hij de eerste tekenen van ontsteking waarneemt, moet een man onmiddellijk een arts raadplegen voor verdere diagnose.

Diagnostische methoden

Prostatitis wordt meestal gediagnosticeerd door laboratoriumonderzoek van een urinemonster en onderzoek van de prostaatklier door een uroloog.Dit onderzoek omvat palpatie van de prostaat via het rectum om eventuele afwijkingen te onderzoeken. Soms verzamelt en test de arts een monster prostaatafscheiding. Om dit te verkrijgen masseert de uroloog de klier tijdens een rectaal onderzoek. Omdat er bezorgdheid bestaat dat de procedure bacteriën in de bloedbaan kan vrijgeven, is deze test gecontra-indiceerd in gevallen van acute bacteriële prostatitis.

De uroloog meet ook de lichaamstemperatuur in de oksel en rectaal en vergelijkt vervolgens de resultaten. Bij acute prostatitis zal de temperatuur in de anus ongeveer 0, 5 graden naar boven afwijken.

Laboratoriumtests

Laboratoriumtests die kunnen worden besteld, zijn onder meer:

• klinische bloed- en urineanalyse;
• bacterioscopie en cultuur van urinesediment en prostaatsecretie - onderzoek van monsters onder een microscoop op de aanwezigheid van bacteriën;
• een uitstrijkje van afscheiding uit de urethra (als er afscheiding aanwezig is);
• bepaling van het niveau van prostaatspecifiek antigeen (PSA).

Als uit een klinische bloedtest een verhoogd aantal leukocyten blijkt (van 10 tot 12 per gezichtsveld), duidt dit op de aanwezigheid van een ontsteking. Acute infectieuze prostatitis wordt gekenmerkt door een toename van neutrofielen, een soort witte bloedcellen waarvan de belangrijkste functie het vernietigen van pathogene bacteriën is. Er is ook een afname van het niveau van eosinofielen (minder dan 1% van alle leukocyten), een andere groep leukocyten die verantwoordelijk is voor de bescherming van het lichaam tegen eiwitten van vreemde oorsprong. De erytrocytsedimentatiereactie, of rode bloedcellen, is een andere indicator van een algemene klinische bloedtest en duidt ook op de aanwezigheid van een pathologisch proces in het lichaam als de waarde ervan groter is dan 10 mm/uur. De snelheid van sedimentatie van deze bloedcellen neemt toe met toenemende concentratie in het bloedplasma van markers van het ontstekingsproces: fibrinogeeneiwitten en immunoglobulinen, evenals C-reactief eiwit.

Bacterioscopie van urinesediment en prostaatsecretie zal de aanwezigheid en het aantal pathologische micro-organismen in deze biologische vloeistoffen aantonen, en dankzij een kweek op gevoeligheid voor antibiotica zal het type bacterie worden vastgesteld voor verdere selectie van de behandeling. Het veroorzakende micro-organisme kan onder meer worden vastgesteld door een uitstrijkje van afscheiding uit de urethra te nemen voor microscopisch onderzoek.

De prostaatspecifieke antigeentest is een screeningstest in de vorm van een intraveneuze bloedtest voor een eiwit dat uitsluitend door prostaatcellen wordt geproduceerd. De eiwitnorm is afhankelijk van de leeftijd van de man en varieert van 2, 5 ng/ml voor de leeftijd van 41-50 jaar tot 6, 5 ng/ml voor mannen ouder dan 70 jaar. Een verhoging van het niveau van dit eiwit boven de leeftijdsnorm betekent de noodzaak van een biopsie-weefselanalyse voor oncologie. Een overmatig eiwitgehalte kan echter ook worden waargenomen als gevolg van een ontsteking van de prostaatklier.

De PSA-waarden kunnen ook licht stijgen bij een goedaardige vergroting (adenoom) van de prostaat en als gevolg van urineweginfecties.

Leeftijdsgerelateerde PSA-normen - tabel

Leeftijdscategorie PSA-norm Onder de 40 jaar minder dan 2, 5 ng/ml 40-49 jaar oud 2, 5 ng/ml 50-59 jaar oud 3, 5 ng/ml 60-69 jaar oud 4, 5 ng/ml Ruim 70 jaar oud 6, 5 ng/ml

Instrumentele studies

Omdat geen van de tests of analyses afzonderlijk een volledige garantie biedt voor een juiste diagnose, kunnen andere - instrumentele - methoden worden gebruikt als onderdeel van een alomvattende diagnose. Deze omvatten:

1. Urodynamisch onderzoek van de blaas- een complexe instrumentele methode met behulp van speciale apparatuur stelt u in staat om te bepalen of de blaas volledig geleegd is, de snelheid van de urinestroom, de druk in de blaas en urethra, en ook om het effect van prostatitis op normaal urineren te beoordelen. Dit onderzoek wordt aanbevolen voor mensen met chronische urinewegproblemen: intermitterende of dunne stroom, incontinentie, frequent urineren, enz. Het is ook geïndiceerd voor patiënten met langdurige ontsteking van de prostaatklier, vooral wanneer standaardtherapie niet effectief is. Vóór het onderzoek wordt een speciale kathetersensor horizontaal in de urethra van de patiënt ingebracht, die ook is aangesloten op meetapparatuur. Vervolgens wordt hem gevraagd een bepaalde hoeveelheid schoon water te drinken, waarbij tegelijkertijd het gevoel van een volle blaas, de eerste drang om te plassen, de aanwezigheid van urinelekken, enz. worden geregistreerd. Vervolgens wordt de patiënt overgebracht naar een speciaal uitgeruste stoel, waarop hij zal zijn behoefte moeten doen terwijl hij nog onder controle staat van sensoren en apparatuur die de nodige metingen uitvoert. De procedure bestaat uit verschillende fasen, die elk ongeveer een half uur duren. De resultaten van het urodynamische onderzoek worden onmiddellijk na voltooiing aan de patiënt verstrekt.

2. Echografie (VS)- de methode wordt gebruikt als diagnose van bestaande aandoeningen, en is ook jaarlijks geïndiceerd voor mannen na 45 jaar als preventie van prostatitis en andere klierziekten. Het onderzoek wordt 's morgens op een lege maag uitgevoerd met behulp van een echoapparaat door de voorste buikwand met een blaas gevuld met schoon water, en door een speciale sensor 5-7 cm diep in het rectum te plaatsen (rectale methode) of via de urethra. De procedure is absoluut veilig en stelt u in staat de contour, grootte en conditie van individuele delen van de prostaatklier te bepalen. Het volume van een gezonde prostaat is ongeveer 20-25 cm³. De maximale lengte, breedte en dikte zijn respectievelijk 3, 5 cm, 4 cm en 2 cm.
3. Magnetische resonantiebeeldvorming (MRI)- met de methode kunt u de structuur, dichtheid, conditie en zelfs de bloedstroom van de prostaat gedetailleerd bestuderen; soms wordt voor een beter overzicht een extra contrastmiddel intraveneus ingespoten. Het onderzoek wordt ook uitgevoerd om prostatitis te onderscheiden van oncologie. Een MRI-machine is een grote cilinder omgeven door een magneet, waarin een medische tafel met een patiënt erin schuift, als een tunnel. De persoon moet losse kleding zonder metalen fittingen dragen en 10 tot 12 uur vóór de ingreep geen zwaar voedsel eten. Vóór het onderzoek is het absoluut noodzakelijk om horloges, sieraden en andere metalen voorwerpen te verwijderen. Als de patiënt metaalhoudende implantaten of hartapparatuur in het lichaam van de patiënt heeft, is de MRI-diagnostische methode gecontra-indiceerd. Om de procedure uit te voeren, wordt meestal een transrectale sensor gebruikt (hoewel het zonder deze mogelijk is), nadat het rectum eerder met een klysma is gereinigd. De verpleegkundige brengt de sensor in en zet deze vast met een speciale wegwerpmanchet. Gedurende de gehele duur van het onderzoek, dat ongeveer 30 minuten bedraagt, moet de patiënt zo stil mogelijk liggen. De procedure is pijnloos.

4. Cystoscopie- onderzoek van de slijmvliezen van de urethra en de blaas met behulp van een cystoscoop - een lange smalle katheter met een lampje en een camera aan het uiteinde onder plaatselijke verdoving. De procedure wordt uitgevoerd nadat de blaas vol is. De duur van de cystoscopie is ongeveer 15 minuten. Met deze methode kunt u de toestand van de urinewegen beoordelen, met uitsluiting van andere mogelijke ziekten die problemen bij het plassen veroorzaken.
5. Prostaatbiopsie- is een noodzakelijke procedure als de arts na een uitgebreid onderzoek een kwaadaardig proces in de prostaat vermoedt. Het moet worden uitgesloten of bevestigd om behandelingstactieken te selecteren. De procedure wordt poliklinisch uitgevoerd door een priknaald door het rectum van de patiënt te steken en een monster prostaatweefsel te nemen. Een plaatselijke verdoving wordt in de anus geïnjecteerd. Wanneer het effect heeft gewerkt, wordt een ultrasone sonde met een naaldbevestiging in de darm ingebracht. Onder echografie bepaalt de chirurg de plaatsen waar het materiaal moet worden "afgeknepen" voor analyse. Normaal gesproken zijn er maximaal 18 verschillende punten op het orgel. De biopsie veroorzaakt geen pijn; nadat de verdoving is uitgewerkt, is slechts een klein ongemak mogelijk.

Als een patiënt terugkerende episoden van urineweginfectie en prostatitis ervaart, zal de specialist een volledig uitgebreid onderzoek van het urogenitale systeem voorschrijven om anatomische afwijkingen te identificeren.

Differentiële diagnose

Symptomen van acute prostatitis kunnen lijken op een ontsteking van de blaas of urethra. In alle gevallen omvatten de symptomen pijnlijk en frequent urineren. Maar acute prostatitis onderscheidt zich door levendige symptomen van algemene intoxicatie en een mengsel van pus in de urine en afscheidingen. Palpatieonderzoek van de prostaat zal pijnlijk zijn en zal een toename van de omvang van de klier aan het licht brengen, wat niet zal gebeuren bij blaasontsteking of urethritis.

Artsen zeggen dat prostaatontsteking het risico op prostaatkanker niet verhoogt.

Er moet onderscheid worden gemaakt tussen chronische ontsteking van de prostaatklier bij jonge mannen met een anogenitaal symptoomcomplex en een vegetatief urogenitaal syndroom. Deze ziekten kunnen alleen worden onderscheiden door prostaatsecreties te analyseren op de aanwezigheid van bacteriën. Bij mannen ouder dan 45 jaar is het noodzakelijk om oncologie en prostaatadenoom uit te sluiten, die in de beginfase meestal asymptomatisch zijn, in tegenstelling tot ontsteking van de prostaat. Voor een meer gedetailleerde analyse zal de uroloog een PSA-test voorschrijven en vervolgens, indien nodig, een biopsie.

Prostatitis kan een acute bacteriële ziekte zijn, die vaak gemakkelijk kan worden behandeld met antibiotica, of een chronische ziekte die terugkeert en constante medische monitoring en controle vereist. In elk geval kan alleen een specialist op het gebied van urologie en andrologie de ziekte correct diagnosticeren.